Aile Sağlığı Merkezlerine Başvuran Yaşlı Bireylerin Sağlık Okuryazarlık Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi
Author :
Abstract
Giriş ve Amaç: Ülkemizde ve dünyada yaşlı nüfusunun artmasına bağlı olarak kronik hastalıklar yaygınlaşmaktadır. Yaşlı bireylerin kronik hastalıklarının yönetebilmesinde sağlık okuryazarlığı belirleyici olabilmektedir. Bu nedenle bu araştırma, aile sağlığı merkezlerine başvuran yaşlı bireylerde sağlık okuryazarlık düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi amacıyla yürütülmüştür.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte olan bu çalışma, Türkiye’nin doğusunda yer alan bir ilde 5 ayrı Aile Sağlığı Merkezine başvuran 426 yaşlı birey ile yürütülmüştür. Araştırmada veri toplamak amacıyla "Kişisel Bilgi Formu" ve " Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-Kısa Form " kullanılmıştır. Verilerin analizinde sayı, ortalama, yüzde dağılımları ve parametrik testleri (Student t testi, ANOVA) testi kullanılmıştır. Çalışmamızda p<0.05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir.
Bulgular: Sağlık Okuryazarlığı ölçeği toplam puan ortalamasının 18.99±14.69 olduğu saptanmıştır. Erkek yaşlı bireylerin, eğitim durumunun üniversite ve üstü olanların, gelir durumu yüksek olanların, il merkezinde yaşayanların, bakmakla yükümlü olduğu kişilerin varlığı ve sosyal destek alanların sağlık okuryazarlık düzeyleri diğerlerinden daha yüksek bulunmuştur.
Sonuç: Sosyodemografik özelliklerin yaşlılarda sağlık okuryazarlığında etkili faktörler olduğu tespit edilmiştir. Bu doğrultuda yaşlı bireylerin sağlık okuryazarlığının arttırılmasına yönelik çalışmalar yapılması önemlidir. Yapılacak çalışmalarda yaşlıların bireysel özellikleri dikkate alınmalıdır.
Keywords
Abstract
Introduction and Aim: With the increasing elderly population in our country and worldwide, chronic diseases are becoming more prevalent. Health literacy can be a determinant in managing chronic diseases in elderly individuals. Therefore, this study was conducted to examine the health literacy levels of elderly individuals applying to family health centers in terms of different variables.
Materials and Methods: This descriptive and cross-sectional study was conducted with 426 elderly individuals who applied to 5 different Family Health Centers in a province located in the east of Turkey. To collect data, a “Personal Information Form” and the “Health Literacy Scale-Short Form” were used. In the analysis of the data, numbers, means, percentage distributions, and parametric tests (Student’s t-test, ANOVA) were used. In our study, p<0.05 was considered statistically significant.
Results: The average total score of the Health Literacy Scale was found to be 18.99±14.69. It was found that male elderly individuals, those with a university education or higher, those with high income, those living in the city center, those with dependents, and those receiving social support had higher health literacy levels than others.
Conclusion: Sociodemographic characteristics were found to be effective factors in health literacy among the elderly. In this context, it is important to carry out studies aimed at increasing health literacy in elderly individuals. In future studies, the individual characteristics of the elderly should be taken into account.
