Author :
Abstract
Giriş/Amaç: Böbrek nakli son dönem böbrek yetmezliğinde hayat kurtaran prosedürlerdendir. Nakil sonrası hastanın öz yönetim ve ilaç uyumu önemlidir. Bu çalışma böbrek nakli olan hastaların öz yönetim ve immünsupresif ilaç uyumunun incelenmesi amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki araştırmanın örneklemini 2009 yılından 2021 yılları arasında böbrek nakli olmuş 134 hasta oluşturmuştur. Veriler; tanıtıcı özellikler formu, böbrek nakli alıcılarında öz yönetim ölçeği ve organ nakli hastalarında immünsupresif tedaviye uyum ölçeği ile toplandı.
Bulgular: Böbrek nakil hastalarının öz yönetim ölçeğinin alt boyutlarından normal olmayan durumları erken dönemde fark etme ve bunlarla baş etme puanı 3.06±0.52, günlük yaşamda öz bakım davranışları ve stresle baş etme puanı 3.04±0.45, kendi kendine izleme puanı 2.48±0.88 olarak hesaplanmıştır. Böbrek nakil hastalarında öz yönetim ölçeği toplam puan ortalaması 39.66±5.43, immünsupresif tedaviye uyum ölçeği puan ortalaması 11.43±0.86’dır. Hastaların öz yönetim ölçeği puan ortalaması ile donör türü ve eğitim durumu arasında, immünspresif tedaviye uyum ölçeği puan ortalaması ile de donör türü arasında anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0.05).
Sonuç: Öz yönetim puanının canlıdan nakil olanlarda ve eğitim düzeyi yükseldikçe arttığı, immünsupresif tedavi puanının ise canlıdan nakil olanlarda daha yüksek olduğu belirlendi. İmmünsupresif tedaviye uyumu artırmak ve öz yönetimi sağlayabilmek için periyodik olarak eğitimler yapılmalıdır.
Keywords
Abstract
Background/Objective: Kidney transplantation is one of the life-saving procedures in end-stage renal disease. Self-management and drug compliance of the patient after transplantation is important. This study was conducted to examine self-management and immunosuppressive drug compliance in kidney transplant patients.
Material and Method: The sample of the descriptive and cross-sectional study consisted of 134 patients who had a kidney transplant between 2009 and 2021. Data; the descriptive characteristics form was collected with the self-management scale in kidney transplant recipients and the scale of adherence to immunosuppressive therapy in organ transplant patients.
Results: One of the sub-dimensions of the self-management scale of kidney transplant patients, the score of recognizing and coping with abnormal situations in the early period was 3.06±0.52, the score of self-care behaviors and coping with stress in daily life was 3.04±0.45, and the self-monitoring score was 2.48±0.88. The mean score of the self-management scale total score in kidney transplant patients was 39.66±5.43, the mean score of the scale of adherence to immunosuppressive treatment was 11.43±0.86. A significant difference was found between the patients' self-management scale mean score and donor type and educational status, and between the immunosuppressive treatment compliance scale mean score and donor type (p<0.05).
Conclusions: It was determined that the self-management score increased in those who received donor transplantation and as the level of education increased, while the score of immunosuppressive therapy was higher in those who received living donor transplantation. In order to increase compliance with immunosuppressive therapy and to provide self-management, periodic trainings should be conducted.
